2020 yılı Ekim ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,5 puan azalarak 49,6 değerine gerilemiştir.

Endekste gerçekleşen hız kaybında sanayi sektörü endeksinin önceki aya göre 1,9 puan azalarak 48,1 seviyesine gerilemesi etkili olmuştur. Önceki aya göre 0,8 puan artmasına karşın 48,5 puanda kalarak referans değerin altındaki seyrini sürdüren hizmet sektörü endeksi de olumsuz görünümünü sürdürmüştür.

Ekim ayında sanayi sektörüne ilişkin yeni siparişlerin durgun bir görünüm arz etmesi üretim alt endeksini olumsuz etkilerken; bu dönemde hizmet sektörüne yönelik girdi alımlarındaki artış sürmüş, buna karşın toplam iş hacmi zayıf seyretmeye devam etmiştir.

Bu gelişmeler neticesinde önceki aya göre 0,5 puan azalarak 49,6 seviyesine gerileyen mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi’nin yılın üçüncü çeyreği boyunca süren artış eğilimi Ekim ayı itibariyle son bulmuştur.

Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Sanayi Sektörü Endeksi, 2020 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre 1,9 puan azalarak 48,1 seviyesine gerilemiştir.

Haziran ayından itibaren kesintisiz olarak ivmesini sürdüren girdi alımları bu dönemde de yükselişine devam etmiş ve önceki aya göre 3,8 puan artarak 55,6 seviyesine yükselmiştir.

Ekim ayına ilişkin yeni siparişler ise önceki aya göre 0,6 puan azalarak 46,4 seviyesine gerilemiş ve böylece referans değerin altındaki seyrini sürdürmüştür.

Girdi alımlarındaki artışın sürmesine karşın yeni siparişlerin azalması nihai mal stokunda artışa neden olmuş ve söz konusu alt endeks 2,2 puan artarak 53,4 seviyesine yükselmiştir.

Önceki aya göre 0,4 puan azalmış olmasına karşın 56,6 puanlık seviyesiyle pozitif görünümünü sürdüren istihdam alt endeksi, işgücü piyasalarına yönelik olumlu bir görümün arz etmiştir.

Bu gelişmeler sonucunda önceki aya göre 1,9 puan azalarak 48,1 seviyesine gerileyen SAMEKS Sanayi Sektörü Endeksi, 2020 yılının son çeyreğine olumsuz bir başlangıç yapmıştır.

Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, 2020 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre 0,8 puan artarak 48,5 seviyesine yükselmiştir.

Sektöre yönelik girdi alımları bu dönemde de artışını sürdürmüş ve önceki aya göre 2,6 puan ivme kazanan satın alımlar 58,0 seviyesine yükselmiştir.

Son olarak Temmuz ayında artış kaydeden, Ağustos ve Eylül aylarında ise referans değerin altında seyreden iş hacminin zayıf görüntüsü bu dönemde de devam etmiş ve iş hacmi alt endeksi önceki aya göre 1,8 puan artış kaydetmesine karşın 42,6 puanda kalmıştır.

Bu dönemde tedarikçilerin teslimat süresinde ise gözle görünür bir toparlanma kaydedilmiş ve söz konusu alt endeks önceki aya göre 8,3 puan birden artarak 57,1 seviyesine yükselmiştir.

Hizmet sektörüne ilişkin istihdam alt endeksi ise önceki aya göre 0,9 puan azalarak 44,8 seviyesine gerilemiş ve durgun görüntüsünü sürdürmüştür.

Böylece önceki aya göre nispi bir artış kaydederek 48,5 seviyesinde gerçekleşen SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, referans değerinin altındaki seyrini sürdürerek olumsuz bir görünüm arz etmiştir.

YORUM:

2020 yılının üçüncü çeyreği boyunca 50 referans değerinin üzerinde seyreden ve bu döneme ilişkin 52,1 puanlık ortalamasıyla reel sektöre yönelik olumlu bir tablo sunan SAMEKS Bileşik Endeksi, Ekim ayında 49,6 seviyesine gerileyerek yılın son çeyreğine azalışla başlamıştır.

Ağustos ve Eylül aylarında zayıf bir görünüm sergileyen hizmetler sektörünün olumsuz görüntüsü Ekim ayında da sürerken; bu dönemde sanayi sektörünün Covid-19 pandemisi sonrası normalleşmenin adımlarının atıldığı Mayıs ayından beri ilk kez referans değerinin altında kaldığı görülmektedir.

Her iki sektörde de girdi alımlarındaki artış eğiliminin sürmesi, sektör temsilcilerinin gelecek döneme ilişkin olumlu beklentilerinin sürdüğüne işaret ederken; Ekim ayı boyunca döviz kurunda yaşanan volatil seyrin bilhassa sanayi sektörü üzerindeki olumsuz etkisi hissedilmektedir.