2020 yılı Ağustos ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 4,9 puan azalarak 50,6 değerine gerilemiştir. 

Bu dönemde endekste gözlenen ivme kaybında hizmet sektörü endeksinin önceki aya göre 8,5 puan birden azalarak 47,5 seviyesine gerilemesi etkili olurken, 50 referans değerinin üzerindeki seyrini sürdürmesine karşın sanayi sektörü endeksinde de 4,6 puan gerileme kaydedilmiştir.

Hizmet sektörüne ilişkin girdi alımlarında gözlenen ivme kaybının iş hacmine olumsuz yansıdığı gözlenirken, sanayi sektörünün hız kaybında ise yeni siparişlerde gerçekleşen daralma etkili olmuştur.   Bu gelişmeler neticesinde önceki aya göre 4,9 puan azalmasına karşın 50 referans değerinin üzerindeki seyrine devam eden mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, yılın üçüncü çeyreğine yönelik pozitif sinyaller vermeyi sürdürmüştür.

Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Sanayi Sektörü Endeksi, 2020 yılı Ağustos ayında, bir önceki aya göre 4,6 puan azalarak 51,0 seviyesine gerilemiştir.  Önceki aya göre 7,8 puan gerileme kaydederek 44,3 puana gerileyen yeni sipariş alt endeksi, sektör genelinde yaşanan ivme kaybında belirleyici rol oynamıştır.  Bu gelişmeye bağlı olarak, girdi alımlarında gözlenen artış hızı da gerilemiş ve söz konusu alt endeks 5,0 puan düşerek 53,4 seviyesine gerilemiştir. Böylece Temmuz ayında 5 ay aradan sonra yeniden artış sinyali veren üretim alt endeksi, Ağustos ayında 13,3 puan birden gerilemiş ve 44,7 puanla yeniden 50 referans değerinin altında yer almıştır. Üretimde gözlenen bu azalışa karşın, sektörde Haziran ayında başlayan istihdam artışı bu dönemde de sürmüş ve 3,5 puan artış kaydeden alt endeks 62,7 puana yükselmiştir. Sonuç olarak; önceki aya göre 4,6 puan ivme kaybı yaşanmış olmasına karşın, SAMEKS Sanayi Endeksinin 50 referans değeri üzerindeki seyri, sektördeki toparlanmanın bu dönemde de sürdüğüne işaret etmektedir.

Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, 2020 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre 8,5 puan azalarak 47,5 seviyesine gerilemiştir. Sektöre ilişkin girdi alımlarında gözlenen 4,6 puanlık hız kaybının, sektör genelinde gözlenen daralmanın temel belirleyicisi olduğu görülmektedir.  Bu gelişmeye bağlı olarak önceki aya göre 9,8 puan birden azalarak 41,4 seviyesine gerileyen iş hacmi alt endeksi, bu dönemde yeniden 50 referans değerinin altına gerileyerek sektöre yönelik durgunluğa işaret etmiştir. Nihai mal stoku alt endeksinin 13,5 puan azalarak 48,6 puana gerilemesi ve tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksinde gözlenen 7,8 puanlık gerileme, Ağustos ayında hizmet sektöründe yaşanan gerilemeyi hızlandıran diğer faktörler olmuştur. Bu gelişmeler neticesinde, hizmet sektörüne yönelik istihdam alt endeksi de önceki aya göre 7,5 puan azalarak 47,9 seviyesine gerilemiş ve işgücü piyasasına yönelik olumsuz bir görünüm sunmuştur. Böylece geçtiğimiz ay Şubat 2020 döneminden beri ilk kez 50 referans değerinin üzerine yükselen SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, Ağustos dönemi itibariyle yeniden sektörde daralmaya işaret etmiştir. 

YORUM:

Önceki aya göre hız kaybetmiş olmasına karşın SAMEKS Bileşik Endeksinin eşik değer üzerindeki seyrini sürdürmesi, reel sektöre yönelik toparlanmanın sürdüğüne işaret etmektedir. Bu dönemde İmalat Sanayi Kapasite Kullanımı ve Reel Sektör Güven Endeksi gibi resmî verilerde gözlenen artışlar SAMEKS Sanayi Sektörü Endeksine yönelik olumlu görünümü teyit etmektedir. Bununla birlikte; Ağustos ayı genelinde döviz kurunda gözlenen dalgalanmalar neticesinde Türk Lirasında gözlenen değer kayıplarının, reel sektöre yönelik toparlanmayı sınırlandırdığı görülmektedir. Bilhassa Temmuz ayında kaydettiği artışın ardından Ağustos ayında yeniden zayıf bir görüntü arz eden SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksinin, Bileşik Endeks üzerindeki aşağı yönlü baskısının sürdüğü gözlenmektedir. Bu bağlamda; SAMEKS’teki ılımlı artışın Eylül ayında da devam edeceğini ve genel anlamda durgun bir görüntü arz etmiş olmasına karşın, üçüncü çeyrekte önceki çeyreğe göre reel sektördeki toparlanmaya işaret edeceğini tahmin edebiliriz.