Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Uluslararası Müteahhitlik ve Finans Zirvesi düzenledi. Zirveye T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Özgür Volkan Ağar’ın yanı sıra MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı, MÜSİAD İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sektör Kurulu Başkanı Cemil Yüksekdağ, MÜSİAD Uluslararası Ekonomik İlişkiler Komisyonu Başkanı Fahrettin Oylum, sektörün önemli isimleri, büyükelçiler ve diplomatik misyonlar katılım sağladı.

MÜSİAD Uluslararası Müteahhitlik ve Finans Zirvesi, Ticaret Bakan Yardımcısı Özgür Volkan Ağar’ın katılımlarıyla MÜSİAD Genel Merkezi’nde gerçekleşti. Uluslararası müteahhitlik sektörünün geleceği, finansın geleceği, sektördeki yeni pazar oluşumları ve iş birliği fırsatlarının değerlendirildiği zirve iki oturum ve keynote konuşmalarıyla tamamlandı.

T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Özgür Volkan Ağar, MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı, MÜSİAD İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sektör Kurulu Başkanı Cemil Yüksekdağ ve MÜSİAD Uluslararası İlişkiler Komisyonu Başkanı Fahrettin Oylum’un açılış konuşmalarıyla başlayan zirve Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren ve Limak Holding Onursal Başkanı Nihat Özdemir’in keynote konuşmalarıyla devam etti. Müteahhitlerin İhtiyaçları ve İleriye Yönelik Stratejiler ve Küresel Yatırım ve Proje Finansmanının Değerlendirilmesi ve Diplomatik Görüşler başlıklı ana oturumların da düzenlendiği zirvede D-8 Genel Sekreteri Büyükelçisi Isiaka Imam, Kongo Büyükelçisi Djuma Kauzeni Rashidi ve Gine Büyükelçisi Oumar Kande’nin yanı sıra diplomatik misyonlar da katılımcı olarak yer aldı.

“Türk müteahhitlik sektörü küresel bir marka hâline geldi”

MÜSİAD Uluslararası Müteahhitlik ve Finans Zirvesi’nin açılışında konuşan T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Özgür Volkan Ağar, uluslararası müteahhitlik sektörünün Türkiye açısından öneminden bahsederek, zirvenin sektörün geleceğine ışık tutacağını söyledi. Ticaret Bakanlığı olarak uluslararası müteahhitlik sektörü ile çok yakın çalıştıklarını ve sektörün, dış ticaretteki yükselişin önemli bir aktörü olduğunu vurgulayan Ağar, yurt dışı müteahhitlik sektörünün hizmet gelirine doğrudan katkısı ve işçi gelirleri sayesinde ülkeye döviz girdisi sağlaması gibi pozitif etkileri olduğunu dile getirdi.

Ağar, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türk müteahhitlik sektörü 50 yıllık yurt dışı serüveninde küresel bir marka hâline gelmiş, ortaya koyduğu projelerle tüm dünyanın güvenini kazanmış ve sayısız başarılara imza atmıştır. Bu başarıların birçoğunu da çok zor şartlar altında çalışarak bileğinin hakkı, alnının teriyle elde etmiştir. Hali hazırda Türkiye, küresel anlamda en çok iş yapan ilk 250 müteahhitlik şirketi sıralamasında 40 firmasıyla Çin'in ardından ikinci sıradadır. Küresel pazardan ise yüzde 4,5 gibi bir pay almaktayız."

Özgür Volkan Ağar, Türk müteahhitlik sektörünün dünyadaki siyasi ve ekonomik dalgalanmalara karşın başarılı performansını sürdürdüğünün altını çizerek, "Yurt dışı müteahhitlik sektörümüz 2022 yılında elde edilen 20 milyar dolarlık toplam proje bedelini 2023'te yaklaşık 28 milyar dolara yükseltmiştir. Geçmişten günümüze üstlenilen toplam proje sayısı 12 bini aşmış, üstlenilen projelerin toplam değeri ise 507 milyar dolara erişmiştir." değerlendirmesini yaptı.

Türkiye'nin inşaat malzemeleri üretiminde ve ihracatında en üst sıralarda yer aldığına dikkati çeken Ağar, müteahhitlik sektörünün yurt dışındaki başarısının Türk inşaat malzemeleri için de önemli bir ivme kazandırdığını söyledi.

“Hedefimiz dört ana oyuncuyu bir araya getirmek”

Zirvede açılış konuşmalarını gerçekleştiren MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı, Türkiye’nin müteahhitlik sektöründe uzun yıllardır en önemli aktör olduğunu ve Türk firmaların yurt dışındaki pazar ve yatırım paylarını artırdığını ifade etti. Türkiye’nin bu alandaki başarısına dikkat çeken Asmalı sözlerini şöyle sürdürdü:

Bildiğiniz gibi, inşaat sektöründe ülkemiz son yıllarda büyük bir atılım yakalamış durumdadır. Yurtdışı müteahhitlik sektörü 2023 yılını 27,4 milyar dolar gibi büyük bir proje değeriyle kapatırken; ülkemiz inşaat sektörünün 1972 yılından bu yana 135 ülkede üstlendiği projelerin toplam değeri yaklaşık 502 milyar dolara gibi devasa bir boyuta ulaşmıştır. O günlerden bugüne gelene dek, 50 yılı aşan süreç boyunca toplam 12 bin 71 proje ile üretilen yarım trilyon dolarlık bu değer, Türkiye’nin bu alandaki dünya çapında öncü konumuna da işaret etmektedir. Yaklaşık 502 milyar dolarlık bu toplamın 452 milyar dolarlık çok büyük miktarının son 21 yılda üretilmesi ise, yurt dışı müteahhitlik sektörünün son yıllarda yaptığı atılımı gözler önüne sermektedir. Ülkemizin yurt dışı inşaat sektöründeki dağılımına baktığımızda, en büyük pay oranının %38 gibi bir büyüklükle Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinde olduğunu görüyoruz. İkinci sırayı, %27,1 oranla Avrupa coğrafyası oluşturuyor. Orta Doğu ise, yaklaşık %20 ile bu yıl üçüncü sırada yer alıyor. İlk üçün ardından gelen sonraki oranlar da ülkemizin inşaat sektörü açısından son derece anlamlı sayılar ortaya koyuyor.”

Uluslararası Müteahhitlik ve Finans Zirvesi’nde konuşan Genel Başkan Asmalı, zirvenin asıl gayesinin dört ana oyuncuyu bir araya getirmek olduğunu dile getirdi. Konuşmasında Genel Başkan Asmalı:

“Uluslararası Müteahhitlik ve Finans Zirvesi ile ana hedefimiz, uluslararası müteahhitlik alanında başarıya ulaşabilmek için gerekli olan dört ana oyuncuyu bir araya getirmektir. Bu dört ana oyuncunun dikkatli bir şekilde bir araya gelmesi, başarılı projelerin gerçekleştirilmesinde kilit bir rol oynamaktadır. Bu dört ana oyuncu şunlardır: “Birincisi, uluslararası projeleri hayata geçirebilecek şirketler veya şirket konsorsiyumları, ikincisi uluslararası karşılığı olan ve özellikle devlet garantisi verilebilen projeleri Türk firmalarına sağlayacak olan veya Türk firmalarını bu projelere davet edecek olan Türkiye’deki diplomatik misyon temsilcileri, yani büyükelçilikler veya konsolosluklar, üçüncüsü bu projelerin finansmanında destek sağlayacak uluslararası yatırım bankaları ve fonları, dördüncüsü ise yukarıda belirttiğimiz projelerin yani belirli büyüklükteki projelerin tek bir firmanın tek başına yapması teknik veya kapasite olarak zor olabilir. Dolayısıyla, bu durumlar için konsorsiyumlar oluşturulur. Bu konsorsiyumların oluşturulma süreçleri, uluslararası karşılığı olan doğru sözleşmelerle yürütülmelidir ve bu süreçleri yönetecek hukuk danışmanlık ve proje danışmanlık firmalarıyla iş birliği yapılmalıdır.

Bu zirve vesilesiyle, bu dört ana unsuru bir araya getirerek, uluslararası müteahhitlik alanında başarılı olma yolunda önemli adımlar atmayı planlıyoruz.” diye konuştu.

“2030 yılında hedefimiz 70 milyar dolar”

MÜSİAD İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sektör Kurulu Başkanı Cemil Yüksekdağ ise yaptığı konuşmasında “Uluslararası müteahhitlik ve müşavirlik projelerinde, paydaşları doğru bir kurguyla bir araya getirdiğimizde mevcut iş hacmimizi kaldıraç etkisiyle çok daha yukarı taşıyabileceğimize inanıyoruz.” diye konuştu.

Yüksekdağ konuşmasında, Türkiye’nin müteahhitlik alanında yükselişine dikkat çekerek, uluslararası pazarda bu gücü daha da ileriye taşıyabileceklerini ifade etti. Yüksekdağ konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Uluslararası müteahhitlikte referans kabul edilen ENR Dergisi tarafından geçen yıl yayınlanan ve içinde 40 Türk müteahhit firmamızın yer aldığı dünyanın en büyük 250 müteahhidinin üstlendiği proje hacmi yaklaşık 430 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sıralamaya giren Türk firmalarımızın üstlenmiş olduğu proje değeri 27,4 milyar dolar oldu. Bu 250 firmanın 2030 yılında üstleneceği proje hacminin 700 milyar doları aşması beklenmektedir. Bu rakamların uluslararası müteahhitlik pazarındaki büyüklüğü yeterince ifade ettiğini düşünüyorum. Her ülkenin kendine göre barındırdığı fırsatlar ve riskler mevcuttur. İç pazarda iş yapan müteahhitlerimizi, konfor alanından çıkarak bu fırsatlardan istifade etmeye davet ediyorum. Uluslararası müteahhitlik pazarında yüzde 5 pay sahibi olan Türk Müteahhitlerimizin birazdan konuşacağımız vizyonlarla bu payı 70 milyar dolara çıkartmak çok yakın bir hedeftir. Bizler de buna hizmet etmek için tüm gücümüzle çalışacağız. 2030 yılında hedef 70 milyar dolar.

Uluslararası arenada tecrübemiz, kalite algımız ve cesaretimizle güçlü olduğumuz müteahhitlik alanında doğru stratejilerle pazar payımızı çok hızlı bir biçimde arttırmamız mümkün. Bu noktada çok değerli bir hizmet ihracatı söz konusu. Üstelik bu hizmet ihracatı yapı malzemeleri ürünleri ihracatımızı da doğrudan etkilemektedir. Türkiye yılda yaklaşık 30 milyar dolarlık yapı malzemeleri ihracatı yapan bir ülke konumundadır. Yurt dışında ne kadar çok proje üstlenirsek hem hizmet hem de ürün ihracatımız o hızla artacaktır. Bu, ülkemizin ihracat odaklı büyüme politikalarına da doğrudan destek olacaktır.”

"İleri teknolojilerden ve stratejik ortaklıklardan yararlanacağız"

MÜSİAD Uluslararası Ekonomik İlişkiler Komisyonu Başkanı Fahrettin Oylum ise yaptığı konuşmasında dijital inovasyon, küresel ayak izi ve iş birliği konularına değinerek; Yapı Bilgi Modellemesi tekniğinin Türkiye'yi dijital inovasyonun ön saflarında konumlandırarak rekabet gücünü artırdığına işaret etti.

Aynı zamanda Oylum konuşmasında, Türk müteahhitlerin milyarlarca dolar değerindeki projeleri hayata geçirerek dünya inşaat sektöründeki kilit oyuncular olarak konumlarını sağlamlaştırdığını ifade etti.

Oylum konuşmasının devamında şu ifadelere yer verdi:

“Önümüzdeki dönemlerde gelişmiş robotik, yapay zekâ ve Nesnelerin İnterneti (IoT) çözümlerinin yakınsaması, Türkiye'deki inşaat sektörünü daha da köklü bir değişime sürüklemeyi vaat ediyor. Bu çığır açan teknolojileri sorunsuz bir şekilde entegre ederek operasyonel verimliliği, güvenlik standartlarını ve kaynak yönetimi yeteneklerini geliştirebiliriz. Bu da proje teslimini kolaylaştıracak, inşaat süreçlerini optimize edecek ve genel üretkenliği artırarak sektörde inovasyon ve mükemmellik kültürünü teşvik edecektir. Son yirmi yılda, Türk müteahhitler, Avrupa, Güney Asya ve Orta Doğu ve Afrika olmak üzere üç ana pazardaki kontrolünü sıkılaştırdılar. Uzmanlıkları ve proje uygulama kabiliyetleri dünya çapında kabul görmüştür. Öyle ki, Türk müteahhitler milyarlarca dolar değerindeki projeleri hayata geçirerek dünya inşaat sektöründeki kilit oyuncular olarak konumlarını sağlamlaştırmışlardır. Rusya, $11.2 milyarlık proje uygulama değeri ile Türk müteahhitlerinin en fazla proje gerçekleştirdiği ülkeler arasında birinci sırada yer alırken, Irak $3.6 milyarlık proje uygulama değeri ile Türk müteahhitlik firmalarının 2021 yılı verilerine göre en fazla proje gerçekleştirdiği ikinci ülke oldu. Bunun yanı sıra, Türk inşaat şirketleri Afrika pazarında, özellikle inşaat, enerji ve altyapı sektörlerinde önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Afrika'daki inşaat pazarı hacminin yaklaşık %62'sine sahip olan Türk müteahhitleri, kıtada Çinli firmalar karşısında zorlu rakipler olarak ortaya çıkmıştır.”

Fahrettin Oylum, zirvenin dört ana oyuncuyu bir araya getirdiğine ve bunlar arasında iş birliğinin önemini vurgulamak için zirveyi düzenlediklerini dile getirdi.

Sektörün önemli kişileri bir araya geldi

MÜSİAD Uluslararası Müteahhitlik ve Finans Zirvesi’nde müteahhitlik ve finans sektörünün önemli oyuncuları bir araya geldi. Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, Limak Holding Onursal Başkanı Nihat Özdemir, İslam Kalkınma Bankası Türkiye Direktörü Dr. Walid Abdelwahab, ICBC Genel Müdür Yardımcısı D. Halit Döver, KÖİ Araştırma Merkezi Başkanı Eyüp Vural Aydın, Eximbank Proje Finansmanı Direktörü Hatice Ürkmez, Yapı Merkezi İnşaat ve Sanayi Yönetim Kurulu Üyesi Emre Akyar, Sarıkoç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Sarıkoç, Aşoğlu Grup A.Ş. YK Üyesi Selman Aşoğlu, D-8 Genel Sekreteri Isiaka Imam, Cibuti Büyükelçisi Aden Houssein Abdillahi, Gine Büyükelçisi Oumar Kande, Dorçe Prefabrik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Süheyla Çebi Karahan ve Optimal Proje Yönetimi Yönetim Kurulu Başkanı/MÜSİAD Genel Başkan Yardımcısı Burhan Özdemir, zirveye konuşmacı olarak katılarak, kendi sektör ve alanlarına dair bilgiler verdiler.

Uluslararası alanda yatırım ve iş birlikleri fırsatlarının da diplomatik misyonlar sayesinde değerlendirildiği zirveye 10 farklı ülkeden katılım sağlandı.

Türkiye’de bir ilk: Yapay Zekâ Sunucu Cere

MÜSİAD Uluslararası Müteahhitlik ve Finans Zirvesi, sektörel çıktıların yanı sıra Türkiye’de ilk kez denenen ve başarılı olan bir uygulamayı da hayata geçirdi. Programın tamamında sunuculuğu yapay zekâ ile üretilen sunucu Cere’nin yaptığı zirve, görenlerin beğenisini kazandı. Cerebrum Tech tarafından oluşturulan yapay zekâ Cere modeli, derin öğrenme temelli dil modeline sahip. Türkiye’de ilk kez bir zirvede sunucu olarak kullanılan Cere AI, kendisine verilen bilgiler doğrultusunda programın sunuculuğunu gerçekleştirdi.