2021 yılı Eylül ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 2,4 puan artarak 50,3 değerine yükselmiştir.

Endekste gözlenen bu artışta sanayi sektörünün önceki aya göre 2,4 puan artarak 53,9 puana yükselmesi etkili olmuştur. Hizmet sektörü endeksi ise önceki aya göre 1,5 puan artış kaydetmesine karşın 48,7 seviyesinde kalarak referans değerin altındaki seyrini sürdürmüştür.

Sanayi sektöründe önceki aya göre ivme kaybetmiş olmasına karşın yeni siparişlerin güçlü seyrini sürdürdüğü gözlenmiş ve üretim artışı kaydedilmiştir. Hizmet sektöründe ise önceki aya göre iş hacminde nispi bir toparlanma kaydedilmiş olsa da durağan görünüm bu dönemde de devam etmiştir.

Söz konusu gelişmeler neticesinde Eylül ayında 2,4 seviyesine yükselen mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, yeniden 50 referans değerinin üzerine yükselerek iktisadi faaliyetin önceki aya göre hız kazandığına işaret etmiştir.

Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, 2021 yılı Eylül ayında, bir önceki aya göre 2,4 puan artarak 53,9 seviyesine yükselmiştir.

Önceki aya göre 7,0 puan ivme kaybetmiş olmasına karşın 52,1 puanla artış eğilimini sürdüren yeni siparişler, Eylül ayında sanayi sektöründe gözlenen hızlanmada belirleyici olmuştur.

Ağustos ayında sert bir düşüş yaşayan girdi alımları ise, baz etkisiyle bu dönemde 32,5 puan birden artarak 64,9 seviyesine yükselmiş ve oldukça olumlu bir görünüm arz etmiştir.

Böylece sektöre ilişkin üretim de canlanmış ve önceki aya göre 5,5 puan artış kaydeden söz konusu alt endeks, 5 ay aradan sonra yeniden 50 referans değerinin üzerinde yer almıştır.

Eylül ayında sanayi sektörünün nihai mal stoku 12,5 puanlık gözle görünür bir azalışla 36,3 seviyesine gerilerken, tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi ise 0,3 puanlık yavaşlamaya karşın 57,9 puanla pozitif görünümünü sürdürmüştür.

Ağustos ayına kıyasla 11,2 puan artarak 45,3 seviyesine yükselen istihdam alt endeksi ise, bu toparlanmaya karşın sektördeki istihdam kaybının sürdüğüne işaret etmiştir.

Bu gelişmeler neticesinde önceki aya göre 2,4 puan artışla son 8 ayın yüksek seviyesine olan 53,9 puana yükselen Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, yeniden 50 referans değerinin üzerinde gerçekleşerek sektör genelinde toparlanma sinyali vermiştir.

Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, 2021 yılı Eylül ayında, bir önceki aya göre 1,5 puan artarak 48,7 seviyesine yükselmiştir.

61,8 puanla son 6 ayın en düşük seviyesine gerilemesine karşın güçlü görünümünü de sürdüren girdi alımları, bu dönemde hizmet sektöründeki ivme kaybını sınırlandırmıştır.

Önceki aya göre 3,6 puan artış kaydetmesine karşın 41,9 seviyesinde gerçekleşen iş hacmi alt endeksi, hizmet sektörü genelindeki durgunluğun Eylül ayında da sürdüğüne işaret etmiştir.

Bu dönemde baz etkisiyle 20,8 puan birden artarak 46,6 seviyesine yükselen nihai mal stoku alt endeksi önceki aya göre ciddi bir toparlanma arz ederken, 6,8 puan azalarak 43,6 seviyesine gerileyen tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi ise bu dönemde firmaların mal ve hizmet tedarikinde sorunlar yaşadığını göstermektedir.

Önceki aya göre 3,2 puan azalmasına karşın 53,9 seviyesinde gerçekleşen istihdam alt endeksi ise hizmet sektörüne ilişkin emek talebinin artış kaydetmeye devam ettiğine işaret etmektedir.

Böylece Eylül ayında önceki aya göre 1,5 puan artarak 48,7 seviyesine yükselen Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, referans değerin altındaki seyrini sürdürmüş ve bu döneme ilişkin olumsuz bir görünüm arz etmiştir.

YORUM:

Eylül ayı ile birlikte nihayete eren yılın üçüncü çeyreğinde SAMEKS Bileşik Endeksi, 50,3 puan ortalamasında kalarak 51,2’lik önceki çeyrek ortalamasının gerisinde kalmıştır. Böylece SAMEKS, bu dönemde önceki çeyreğe göre reel sektörde iktisadi faaliyetin ivme kaybettiğine işaret etmiştir. Bununla birlikte endeks değerinin 50 referans değerinin üzerindeki seyri, pozitif büyüme sürecinin devam ettiğini göstermektedir. Eylül ayında sanayi sektörü geneline olumlu bir hava hâkimken, hizmet sektörü durağan görüntüsünü sürdürmüştür. Her iki sektörde girdi alımlarının artışını sürdürmesi reel sektöre yönelik olumlu bir gelişme olarak görülürken, nihai mal stoklarında gözlenen azalmalar ise negatif anlamda dikkat çeken gelişmeler olmuştur.