2021 yılı Temmuz ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 2,3 puan artarak 53,1 değerine yükselmiştir.

Söz konusu hızlanmada hizmet sektörü endeksinin önceki aya göre 6,1 puan birden artış kaydetmesi etkili olmuştur. Sanayi sektörü endeksi ise önceki aya göre 3,3 puan azalmış ve referans değerinin altına gerilemiştir.

Bu dönemde hizmet sektörü genelinde satın alımların oldukça hızlı bir şekilde artış kaydettiği gözlenmektedir. Sanayi sektöründe ise yeni siparişlerdeki azalışa bağlı olarak girdi alımları ve üretimde yavaşlama gerçekleşmiştir.

Bu gelişmeler neticesinde önceki aya göre 2,3 puan artarak 53,1 seviyesine yükselen mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi referans değer üzerindeki seyrini sürdürmüş ve üçüncü çeyreğin ilk döneminde ekonomik aktivitenin seyrine ilişkin pozitif bir görünüm arz etmiştir.

Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, 2021 yılı Temmuz ayında, bir önceki aya göre 3,3 puan azalarak 46,7 seviyesine gerilemiştir.

Önceki aya göre 4,9 puan azalarak 40,0 seviyesine gerileyen yeni siparişler alt endeksi, Temmuz ayında sanayi sektörü genelinde gözlenen daralmada belirleyici olmuştur. Söz konusu 40,0 puanlık bu seviye, yeni siparişler alt endeksi için son 15 ayın (Nisan 2020’den beri) en düşük değerine işaret etmektedir.

Yeni siparişlerdeki azalmaya bağlı olarak önceki aya göre 6,2 puan azalarak 56,9 seviyesine gerileyen girdi alımları, bu dönemde ivme kaybına işaret eden bir diğer alt endeks olmuştur.

Söz konusu gelişmeler neticesinde sanayi sektörü üretim alt endeksi, önceki aya göre 3,4 puan azalarak 39,9 seviyesine gerilemiş ve Temmuz ayında sektör genelinde daralma kaydedildiğine işaret etmiştir.

Aynı dönemde nihai mal stoku alt endeksi 1,9 puan azalarak 45,4 seviyesine gerilemiş, tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi ise 0,3 puanlık artışla 58,2 seviyesine yükselerek olumlu görünümünü sürdürmüştür.

Önceki aya göre 2,7 puana artarak 53,0 seviyesine yükselen istihdam alt endeksi ise sanayi sektöründe emek talebinin artış eğilimini devam ettiğini göstermektedir.

Böylece önceki aya göre 3,3 puan azalarak Mayıs döneminden sonra yeniden referans değerin altına gerileyen Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, Temmuz ayında sektöre yönelik negatif bir görünüm arz etmiştir.

Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, 2021 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre 6,1 puan artarak 56,1 seviyesine yükselmiştir.

Önceki aya göre 9,7 puan birden artarak 73,0 seviyesine yükselen satın alım alt endeksi, hizmet sektörü genelinde gözlenen genişlemede belirleyici olmuştur. Söz konusu 73,0 puanlık bu seviye, serinin hesaplanmaya başlandığı 2013'ten bu zamana kadarki en yüksek olarak dikkat çekmektedir.

Satın alımlardaki rekor düzeyle birlikte ivme kazanan iş hacmi, önceki aya göre 3,0 artış kaydetmesine karşın 47,9 puanda kalarak, sektör genelindeki aktivitenin henüz tam anlamıyla toparlanamadığına işaret etmiştir.

Temmuz ayında hizmet sektörüne ilişkin stoklar alt endeksi 9,2 puan artış kaydederek 49,1 seviyesine yükselmiş, tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi ise 7,9 puan birden artarak yeniden referans değerinin üzerinde gerçekleşmiştir.

İstihdam alt endeksi ise önceki aya göre 5,3 puan artış kaydederek 56,3 seviyesine yükselmiş ve hizmet sektöründeki istihdam artışının bu dönemde sürdüğüne işaret etmiştir.

Böylece önceki aya göre 6,1 puan artış kaydederek 56,1 seviyesinde gerçekleşen Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, pozitif görünümünü bu dönemde de sürdürmüştür.

YORUM:

Temmuz ayı ile birlikte Covid-19’a yönelik kısıtlamaların kaldırılmasının, hizmet sektöründe ciddi bir canlanmaya neden olduğu görülmektedir. Sanayi sektörü üretiminin ise 15 Temmuz ve Kurban Bayramı sebebiyle oluşan 5 günlük resmî tatilden olumsuz etkilendiği gözlenmektedir. Başta turizm ve taşımacılık sektörünün hız kazanmasıyla, hizmet sektörünün Ağustos ayında daha da olumlu bir görüntü sunmasını beklenirken; girdi maliyetlerindeki artıştan olumsuz etkilenmeye devam eden sanayi sektöründeki toparlanmanın, hizmet sektörüne kıyasla daha durağan olacağı tahmin edilmektedir.